آقای یدالله رضایی

به نام بوجود آورنده  ی عشق ورزی ها

موضوع :عشق در آثار حافظ

تجربه عشقی  هر کس  چه زمینی وچه آسمانی یکسان نیست  واشخاص نسبت به تجارب عشقی خود سخن به میان می آورند ولذا حافظ نیز از این قاعده مستثنا نمی باشد. پس  بنابر این نمیتواند تجربه ی اشخاص را به دیگران تعمیم داد . به عنوان مثال تضادی که در تجربه  حافظ ومولوی دیده می شود مبیّن این مطلب است .

حافظ " الا یا ایهاالساقی ادرکاساًوناولها – که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها

مولوی " عشق از اول آتش و خونی بود – تا گریزد هرکه بیرونی بود

این پارادوکس در سایر عشق ورزی ها اعم از زمینی و آسمانی نیز وجود دارد که البته در عشقهای زمینی اگر خوی حیوانی از میان برود؛ عشق زمینی به مرور ، افراد را به عشق واقعی سوق میدهد وبه عبارتی نعمت عشق بدلیل اینکه به راحتی چشیدنی و قابل فهم باشد با جلوه های گوناگون نازل می شود.منتها جذبه ی عشق در هیچ مواردی یکسان نیست . بنابراین یک تعریف جامعی در ارتباط با  بازتاب مقوله عشق بر روی افراد نمیتوان بیان نمود . منتها علیرغم همه ی تجارب تلخ و شیرین که مطرح می گردد؛ وجه اشتراکی که در حیات عاشق پیشه گانی چون حافظ به وضوح دیده می شود ؛ اینست که هیچ عشقی بدون معرفت بوجود نمی آید به عبارتی عشق حاصل معرفت است وکسب معرفت در واقع یک هنر بوده وهنرورزی نیز کار همه کس نمی تواند باشد . بخاطر همین  است که حافظ ،هنرمندانه بدان توصیه  می نماید که :

( بکوش خواجه و از عشق بی نصیب مباش – که بنده را نخرد کس به عیب بی هنری )

                                                                                                                        یدا...  رضایی

---

بسمه تعالی

باسلام

موضوع:شخصیت اجتماعی حافظ

معمولاً آثار و گفته های هر شخصی نشأت گرفته ازنوع نگرش و طرز تفکر اوست .بنابراین بخشی از اشعار حافظ که ظاهراً اشاره به اوضاع زمان وی میباشد؛صرفاًبرای زمان خود سروده نشده است و اگرچنانچه موارداین چنینی در اشعار او دیده می شود؛بخاطر بهره گیری از مسائل اجتماعی محسوس زمان خویش بوده تا منظور اصلی خود را تفهیم نماید. که متأسفانه گاهی اوقات بعد از گذشت سالهای سال به جای اهتمام به اصل ، ظاهر قضیه را ملاک قرار میدهند . مطمئناً اگر حافظ یا امثال وی فقط برای اوضاع اجتماعی زمان خود شعر می سرودند آثار آنان بدین شکل ماندگار نمی شد . بعنوان مثال یک نسخه روزنامه بدلیل بخشی از مطالب بروزش بعد از چند روز تبدیل به باطله میشود . علت اینکه ابیاتی از این قبیل " در میخانه ببستند خدایا مپسند -که در خانه تزویروریا بگشایند"

راهرچه بشنویم نامکرراست و همیشه تازگی دارد ؛ اینست که مفادش برگرفته از یک تجربه ی درونیست .چون کسی که ،درِ میخانه ی درونش بازباشد ؛ چه نیازی به تغذیه از تزویرو ریا ؟

 خلاصه کلام اشعار حافظ همانند پازلی است که بعد از تکمیل ، شخصیت اجتماعی وی مشخص میشود. والاّ حکایت همان فیلی میشود که مولوی ازآن یاد میکند.

                                                             یدا...  رضایی

                                                       شهریور ماه  1395

---

به نام شادی آفرین

موضوع : طنز،فکاهی ،هزل و...بااشعار حافظ

یکی از عواملی  که موجب میشود یک هنرمند ، گاهی اوقات مرتکب بی احتیاطی گردد؛ و هنررا فقط  برای هنر بخواهد ؛ الگو قرار دادن عملکرد اشخاص مشهور جامعه است  که متأسفانه این قبیل کار هارا هنر می دانند. در این رابطه اجحافی در حق حافظ شده ومی شود ،دامنه ی آن همه انسانها چه مخالف وچه موافق را در بر می گیرد  ؛ چنگ زدن به اشعارارزشمندحافظ بمنظور خنداندن مقطعی ،عده ای از مردم ،که اگر متوجه شوند به چه قیمتی می خندند ؛بحال خودشان میگریند همچون طفلی که متوجه معاوضه گوهرش با قرص نان میگردد .بدون شک خنداندن به هر طریقی هنراست به شرط اینکه خاصیت نکات اخلاقی ،حکم وعرفانی  ضایع نگردد.البته قدر اشعار حافظ را خود حافظ وامثال وی می دانند که سرمایه ی گران قیمتی است که همچون راهنما ، همواره رهگشایبوده وهمانند غذای روح موجب احیایو تحوّل آدمیان میگردد مشروط براینکه این نعمت در اواسط راه با مواردی امثال طنز آلوده و از اثرش کم نگردد.کسانی قدرو منزلت امثال حافظ را میدانند که مصراع را در شأن هم دیگر میسرایند و لاغیر.بقول خود حافظ قدر مجموعه ی گل مرغ سحر داند وبس – نه هرآنکو ورقی خواند معانی دانست.

                                                        یدا...   رضایی

                                                مهر ماه  95